Προβολή της ταινίας : Σταυροί στο Μέτωπο PATHS OF GLORY (από το βιβλίο του Humphrey Cobb ), στο πάρκο της κατάληψης Βύρωνος 3, στις 03/08/2021 στις 21:30

Οι «Σταυροί στο Μέτωπο», κατατάσσονται δικαίως ανάμεσα στις σημαντικότερες αντιπολεμικές ταινίες όλων τω εποχών. Πρόκειται τυπικά για την τέταρτη μεγάλου μήκους δημιουργία του ιδιοφυούς, Στάνλεϊ Κιούμπρικ, με πρωταγωνιστή τον εξαιρετικό Κερκ Ντάγκλας.

Το 1957 αποτελεί μία χρονιά ορόσημο στην φιλμογραφία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ. Έχουν ήδη προηγηθεί τα πιο πειραματικά έργα του, το «Fear and Desire» του 1953 και το «Killer’s Kiss» του 1955, καθώς και η πρώτη ουσιαστικά μεγάλου μήκους ταινία του, σύμφωνα πάντα με τον ίδιο τον δημιουργό, το «The Killing» του 1956. Συνεχίζοντας στο ίδιο μήκος κύματος, η μικρή εταιρεία παραγωγής του Αμερικανού σκηνοθέτη, αγοράζει τα δικαιώματα του βιβλίου «Σταυροί στο Μέτωπο» (Paths of Glory) του Humphrey Cobb, το οποίο όπως και στο «The Killing», διασκευάζει ξανά ο Κιούμπρικ μαζί με τον συνεργάτη του, Jim Thompson και τον Calder Willingham.

Έχει όμως πλέον αντιληφθεί ο δημιουργός, πως για να τον προσέξει περισσότερο το κοινό και οι κριτικοί, θα πρέπει δυστυχώς να παίξει κατά κάποιον τρόπο, το παιχνίδι του Χόλιγουντ. Ευτυχώς καταφέρνει να το κάνει με τους δικούς τους όρους και με μία έξυπνη κίνηση, κλείνει για πρωταγωνιστή του, τον δημοφιλή Κερκ Ντάγκλας. Ο εμβληματικός ηθοποιός, θα προσθέσει την αίγλη που έλειπε μέχρι τώρα στις ταινίες του Κιούμπρικ. Οι «Σταυροί στο Μέτωπο» δικαίως αποτελούν το πρώτο πραγματικά σπουδαίο φιλμ του Αμερικανού σκηνοθέτη. Ένα αντιπολεμικό αριστούργημα, που δεν μοιάζει με οτιδήποτε είχε κυκλοφορήσει μέχρι τότε στην μεγάλη οθόνη.

Ο Κιούμπρικ ρίσκαρε και δικαιώθηκε. Αποφασισμένος να μην εγκλωβιστεί στους περιορισμούς των μεγάλων στούντιο, φεύγει από τις Ηνωμένες Πολιτείες και πηγαίνει στη Γερμανία, όπου και γυρίζει την ταινία του στο παγωμένο Μόναχο. Μία τολμηρή απόφαση, που όμως τον δικαίωσε, κρατώντας παράλληλα τον απόλυτο οικονομικό και καλλιτεχνικό έλεγχο, της πρώτης σημαντικής ταινίας του.

Η πλοκή διαδραματίζεται στο Γαλλο-Γερμανικό μέτωπο του Ά Παγκοσμίου Πολέμου. Όταν μία ομάδα Γάλλων στρατιωτών αρνείται να φέρουν εις πέρας μία παράλογη επίθεση αυτοκτονίας, οι ανώτεροί τους αποφασίζουν να τιμωρήσουν κάποιους από αυτούς, για τον παραδειγματισμό του υπόλοιπου στρατεύματος. Σκηνή ανθολογίας και άξια αναφοράς, εκείνη όπου η Γερμανίδα ηθοποιός Christiane Susanne Harlan (μετέπειτα σύζυγος του Στάνλεϊ Κιούμπρικ), υποδυόμενη μία Γερμανίδα τραγουδίστρια, εξαναγκάζεται να τραγουδήσει μπροστά στους νικητές Γάλλους στρατιώτες. Υπέροχος και ο Timothy Carey στον ρόλο του στρατιώτη Maurice Ferol, που χρησιμοποιείται μέσα στην τρέλα του πολέμου ως το εξιλαστήριο θύμα.

«Ο πατριωτισμός είναι το τελευταίο καταφύγιο των καθαρμάτων» – Αυτή η φράση που ακούγεται στην ταινία από τα χείλη του Κερκ Ντάγκλας (και αποδίδεται στον Samuel Johnson), είναι ένας μόνο από τους λόγους που το σπουδαίο αυτό φιλμ, απαγορεύτηκε αρχικά σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και κυρίως στις δύο εμπλεκόμενες δυνάμεις του Ά Παγκοσμίου Πολέμου, Γαλλία και Γερμανία, χωρίς ευτυχώς να εμποδίσει την εισπρακτική και καλλιτεχνική επιτυχία του έργου.

Ο Κερκ Ντάγκλας, υποδύεται με πειστικότητα τον συνταγματάρχη Dax, σ’ έναν από τους πλέον χαρακτηριστικούς ρόλους της σπουδαίας καριέρας του. Με την εμπειρία του, ο βετεράνος ηθοποιός αντιλαμβάνεται πως έχει μπροστά του έναν ανερχόμενο και ταλαντούχο σκηνοθέτη και τρία χρόνια μετά, όταν ο Anthony Mann θα αποχωρήσει μην αντέχοντας πλέον τις ιδιοτροπίες των σταρ – πρωταγωνιστών του, οι Κιούμπρικ και Ντάγκλας, θα συνεργαστούν και πάλι (παρά τις αρχικές αντιρρήσεις του σκηνοθέτη) στην επική ταινία εποχής «Σπάρτακος» (Spartacus) του 1960. Έτσι ο Ντάγκλας, θα μπει στην μικρή εκείνη λίστα των ηθοποιών (μαζί με τους Frank Silvera, Timothy Carey, Sterling Hayden και Peter Sellers) οι οποίοι θα έχουν την ευκαιρία να συνεργαστούν δύο φορές με τον κορυφαίο αλλά και “δύσκολο” δημιουργό, Στάνλεϊ Κιούμπρικ.

Ένα εξαίρετο δείγμα γραφής για το τι επρόκειτο να προσφέρει ο σπουδαίος αυτός καλλιτέχνης, στην εξέλιξη και στην ιστορία της Έβδομης Τέχνης.